Ο Κηφισός μπορεί να γίνει Τάμεσης
Σε έκταση 70 στρεμμάτων, αρχιτέκτονες εισηγούνται τη δημιουργία ενός πόλου πρασίνου, αναψυχής και πολιτισμού. Στις μπαζωμένες όχθες «βλέπουν» ποδηλατοδρόμους και πάρκα. Της Στέλλας ΧαραμήΘα μπορούσε ο Κηφισός να γίνει ο Τάμεσης της Αθήνας; Ο αρχιτέκτονας - πολεοδόμος Βασίλης Ζώτος, ο ιθύνων νους της αναγέννησης του Τάμεση τη δεκαετία του '60, εκτιμά πως το όνειρο μετατρέπεται σε όραμα και πως ο Κηφισός από αποχετευτικός αγωγός της πόλης μπορεί να μεταμορφωθεί σε υδάτινη ζωογόνο αρτηρία της.
Εκεί που σήμερα προβάλλουν παράνομα μπαζώματα, σωροί απορριμμάτων
Θα είναι ένας πόλος τουρισμού, διάδρομος κλιματισμού μέσα στην πόλη που θα βελτιώσει το μικροκλίμα της και θα τονώσει την αξία γης |
και αυθαίρετα κτίσματα, η ομάδα Ζώτου βλέπει πάρκα, χώρους αναψυχής και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Η μελέτη «σπάει» τον Κηφισό σε τρεις ενότητες, πραγματοποιεί περιβαλλοντική ανάλυση και εν τέλει εστιάζει στο τμήμα του ποταμού που βρίσκεται σε άμεση επαφή με τον οικιστικό ιστό.
Το μοναδικό τοπίο των πηγών του μεταξύ Πεντέλης και Πάρνηθας - που μετράει τις λιγότερες πληγές – αντιμετωπίζεται ως φυσικός δρυμός 12 χλμ., του οποίου η χλωρίδα ενισχύεται και βελτιώνεται η προσβασιμότητα των επισκεπτών. Προχωρούμε νοτιότερα, εκεί όπου η κοίτη του Κηφισού συναντάει την πόλη - η μελέτη προβλέπει τη δημιουργία αστικών πάρκων, την επανασύνδεση του ποταμού με την κατοικημένη περιοχή μέσα από διαβάσεις πεζών, ποδηλατοδρόμους και χώρους άφθονου πρασίνου – και καταλήγει στις εκβολές του, στο σημείο όπου ο Κηφισός γίνεται ένα εγκιβωτισμένο κανάλι. Στόχος εδώ είναι η αναβάθμιση του τοπίου, η πυκνή φύτευση που θα προφυλάξει τον περιβάλλοντα χώρο από τον εκκωφαντικό θόρυβο της διέλευσης των αυτοκινήτων, ενώ προτείνεται η διαμόρφωση της έκτασης κάτω από τον αυτοκινητόδρομο με πλατφόρμες πολιτιστικών δραστηριοτήτων. «Μέχρι σήμερα ο Κηφισός βρίσκεται στο περιθώριο της Αθήνας, δεν υφίσταται ως κομμάτι της πόλης. Εμείς προτείνουμε ένα πλαίσιο χωροταξικών και περιβαλλοντικών παρεμβάσεων οικονομικά βιώσιμο. Ενα πλαίσιο που θα μπορεί να εφαρμοστεί τελικώς σε ολόκληρο τον ποταμό», εξηγεί ο κ. Ζώτος.
Η πρόταση – που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του EcoWeek 2009 - ασχολείται λεπτομερώς με την περιοχή του Κόκκινου Μύλου στη Νέα Φιλαδέλφεια, με δεδομένο ότι οι υδάτινες επιφάνειες αποτελούν πάντοτε ένα ιδιαίτερα γοητευτικό στοιχείο για τους κατοίκους μιας πόλης, μια οπτική φυγή που ξεκουράζει τις αισθήσεις. Σε μια έκταση 70 στρεμμάτων και μήκους 1.5 χλμ., με τον Κηφισό να ρέει μέσα στην πόλη, οι αρχιτέκτονες εισηγούνται τη δημιουργία ενός πόλου πρασίνου, τη διαμόρφωση των οχθών, την οργάνωση ενός δικτύου κίνησης πεζών και ποδηλατών, την διευθέτηση κίνησης των οχημάτων, την ανάπτυξη χώρων πολιτισμού και ήπιων μορφών ενέργειας.Είναι το κομμάτι εκείνο στο οποίο θα μπορούσε να γίνει πιλοτική εφαρμογή της μελέτης ώστε «να καταλάβει ο απλός Αθηναίος περί τίνος πρόκειται».
Αν η ανάπλαση του Κηφισού γίνει πραγματικότητα, τότε η Αθήνα θα έχει κερδίσει πίσω το ποτάμι της. Θα έχει αποκτήσει ένα επίμηκες πάρκο 25 χλμ., έναν διάδρομο κλιματισμού μέσα στην πόλη, που θα βελτιώσει το μικροκλίμα της καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και παράλληλα «έναν πόλο τουρισμού που θα τονώσει την αξία γης των ζωνών που διασχίζει», όπως επισημαίνει η ομάδα Ζώτου.
Προηγουμένως, ο Κηφισός θα πρέπει να απαλλαγεί από όσα έχουν συμβάλει στη βάρβαρη κακοποίησή του και που τελικά τον διαμορφώνουν ως μποτιλιαρισμένη οδική παρά σαν υδάτινη αρτηρία. Η ρίψη μπαζών, η μόλυνση των νερών, η διάβρωση και οι επιχωματώσεις των οχθών, η εγκατάλειψη των ιστορικών μνημείων, οι καταπατήσεις από Δημόσιο και ιδιώτες, πράξεις που πασπαλίζονται επιμελώς από ένα καθεστώς γενικής ατιμωρησίας, είναι αναγκαίο να εκλείψουν. Την ίδια ώρα, «το κόστος της ανάπλασης είναι ρεαλιστικό αφού δεν έχουν επιλεγεί στοιχεία εντυπωσιασμού. Τα χρήματα θα μπορούσαν κάλλιστα να εξασφαλιστούν από ευρωπαϊκά ή κρατικά κονδύλια», διαπιστώνει ο κ. Ζώτος.
Κάν’ το όπως η Νότια Κορέα
Η χάρη του Κηφισού έχει φτάσει στη Νότια Κορέα. Εκεί όπου ένας άλλος Κηφισός, ο ποταμός Τσεονγκιετσεόν - έχοντας μετατραπεί σε λεωφόρο το 1955 και διπλό υπερυψωμένο κυκλοφοριακό άξονα το 1971 (φωτό πάνω)- ανέκτησε την παλιά του αίγλη. Μέσα σε διάστημα δύο ετών (2003-2005) κατεδαφίστηκαν οι λεωφόροι, αναδημιουργήθηκε η κοίτη ροής νερού και ο Τσεονγκιετσεόν διαμορφώθηκε ως γραμμικό πάρκο που διασχίζει ένα από τα πιο πυκνοδομημένα τμήματα της Σεούλ (φωτό κάτω). Κατά μήκος του, εγκαταστάθηκαν ήπιες χρήσεις αναψυχής επιτρέποντας την πολλαπλή λειτουργία του χώρου και μετατρέποντάς τον σε μια από τις πιο ζωντανές περιοχές της νοτιο-κορεατικής πρωτεύουσας. Η αξία γης δε γύρω από το ποτάμι αυξήθηκε κατά 600%, επιβεβαιώνοντας το... ανταποδοτικό των φιλο-περιβαλλοντικών παρεμβάσεων. Τα συγγενικά μορφολογικά χαρακτηριστικά του με τον Κηφισό (έχει το ίδιο μήκος, το ίδιο βάθος και υποβαθμίστηκε από τη χάραξη αυτοκινητοδρόμου) έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον του υπεύθυνου της ανάπλασής του, του πρώην δημάρχου της Σεούλ και νυν προέδρου της χώρας Λι Μιουνγκ - Μπακ που προτίθεται να βοηθήσει την ομάδα Ζώτου, σε περίπτωση που τους ανατεθεί το έργο. Η επανένταξη των ποταμών στην καθημερινή ζωή της πόλης και η ανάδειξη των παραποτάμιων ζωνών είναι μια πρακτική που εφαρμόζεται πολύ συχνά όχι μόνο σε μητροπόλεις αλλά και αστικά κέντρα μεσαίου μεγέθους από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ως την Απω Ανατολή και την Αραβική Χερσόνησο.
See more on the Kifissos Project...page 5